مشورت و استخاره

مشورت و استخاره

در کتاب « محاسن » ، حلبی از حضرت امام صادق علیه السلام نقل کرده است که فرمود : مشورت درست و مفید باید دارای شرایط چهارگانه زیر باشد در غیر این صورت ، زیان مشورت برای مشورت کننده بیش از نفع آن خواهد بود . نخست : آنکه با کسی مشورت کنند که خردمند و فرزانه باشد . دوم : آنکه طرف مشورت ، انسانی آزاده و دیندار باشد . سوم : آنکه به راستی با وی دوست و برادر باشد و چهارم : آنکه آدمی ، مستشار را در جریان حقیقت موضوع قرار دهد تا او هم از کم و کیف مطلب بخوبی آگاه شود و نظر خود را بر طبق آن ابراز دارد ... تا آنجا که فرمود : اگر مشورت با شرایط یاد شده به عمل آید ، باید که از مخالفت با نظر مستشار ، بپرهیزند که مخالفت با رای پرهیزگاران خردمند به دین و دنیای آدمی زیان می رساند .

حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود : (( مشورت با مردم خردمند و فرزانه ، برکت و رشد توفیقی از جانب حق تعالی است . پس نباید با نظر مشورتی عاقلان خیرخواه ، مخالفت ورزید ؛ زیرا که این کار ، موجب هلاکت و شکست خواهد گردید . »

از وصایای پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم به امیرالمومنین علیه سلام است : هیچ کمک و مساعدتی اطمینان بخش تر از مشورت نیست و هیچ عقلی همانند دوراندیشی نباشد و نیر فرمود : ابراز و اظهار امور ، پیش از آنکه قاطعیت و استحکام یابد ، موجب مفسده و تباهی است .

کتاب « مکارم الاخلاق » از حضرت امام صادق علیه السلام روایت کرده است که : « هر گاه که به انجام کاری اراده کردی ، پیش از مشورت با دیگران ، با پروردگار خود مشاوره کن . کسی پرسید : چگونه با پروردگار خود مشورت کنم ؟ فرمود صد بار بگو « استخیرالله » پس از آن با دیگران مشورت کن که در چنین حال ، خداوند آنچه خیر توست ، بر زبان هر کس که بخواهد ، جریان خواهد کرد . »

و باز از همان امام در باب « استخاره » نقل شده است که فرمود : « استخاره به این ترتیب است که انسان در پایان سجده آخر نماز دو رکعتی نافله صبح ، صد و یک مرتبه بگوید « استخیر الله » یعنی در آغاز ، الحمدلله بگوید و بر پیامبر صلوات فرستاده و پنجاه مرتبه « استخیر الله » بگوید و پس از الحمدلله و صلوات ، باقیمانده یکصد و یک بار « استخیر الله » را تکمیل کند .

همچنین حضرت صادق علیه السلام به محمد بن خالد قشیری فرمود : « در سجود آخرین رکعت نماز شب ، یکصد و یک بار از خداوند خود ، طلب خیر کن . عرضه داشت چگونه طلب خیر کنم ؟ فرمود : بگو « استخیر الله برحمته » . »

مردی به خدمت حضرت ابی عبدالله عرضه داشت : بسیار می شود که از کاری که کرده ام پشیمان می شوم که چرا کردم . امام فرمود : « چون از نماز فجر فارغ شدی ، دو دست تا برابر صورت خود بالا برده و بگو : اللهم انک تعلم و لا اعلم و انت علام الغیوب فصل علی محمد و آله محمد و خرلی فی جمیع ما عزمت به من اموری خیاربرکه و عافیه ؛ و پس از آن در حال سجده ، یکصد و یک بار بگو : « استخیر الله برحمته استقدر الله فی عافیه بقدرته » آن گاه ، در مورد حاجت خود اقدام کن که به هر حال ، خیر و صلاح تو در آن است که پیش می آید و اگر خلاف میل تو بود ، پروردگار را متهم مساز .

از حضرت اما رضا علیه السلام مروی است که : « چون کسی خواهد که در کاری استخاره کند ، باید که این دعا را بخواند پس از آن سوره مبارکه حمد را تا آیه شریفه ( اهدنا الصراط المستقیم ) بخواند و بگوید : « یا من یعلم اهد من لا یعلم » و یک قبضه از دانه های تسبیح را گرفته و بنگرد اگر تعداد آنها فرد است ، به نیت خود عمل کند وگرنه از انجام نیت خویش صرفنظر کند .

حضرت امیرالمومنین علیه السلام فرمود : « سه چیز اگر در آدمی باشد ، هرگز به پشیمانی نیفتد : ترک شتاب و مشورت در امور و توکل بر خداوند متعال ، هر گاه که به کاری تصمیم گیرد . »

منبع : کتاب نشان از بی نشان ها ، مولف علی مقدادی اصفهانی . صفحات 382 تا 385 ؛ مشورت و استخاره .